Μητιοεί τεχνάσματα στο Τρίτο Γένος. Πρόταση
Μύθος/Δίκτυο 1990-2017-
Πόλυ Ξένη Κασδά
Απροσδιόριστη ιδιότητα: ούτε εικαστικός ούτε συγγραφέας
H πολύτροπη
Πρόταση Μύθος/Δίκτυο 1990-2017- είναι μια πολύμορφη δομή διασκορπισμού που
μετασχηματίζεται διαρκώς σε ατομικές/συλλογικές πολύκεντρες εικαστικές
εγκαταστάσεις, διαδραστικά δίκτυα, μυθολογικά επαυξημένες τοπολογικές
χαρτογραφήσεις, Αγρο-τεχνο-ψυχο-κοινωνικά δρώμενα και γλωσσικά παιχνίδια … όλα
αλληλένδετα συμπτώματα του αρχικού μου
τελετουργικού δρώμενου στο βυθό μιας λίμνης/ στο βυθό του χωροχρόνου …
Αφού τοποθετήσω
το project Μ/Δ στην εποχή
μας, θα μιλήσω με απτά παραδείγματα για
τους τρόπους πραγματοποίησης του για τα τρωικά τεχνάσματα και τους πολύτροπους
αιφνιδιασμούς, χαρακτηριστικά της πολυμήχανης Μήτιδος, αυτής της
ιδιαίτερης πρακτικής νόησης που
τεκμαίρεται στα εύπλαστα πεδία του μύθου, επαγρυπνώντας στην άκρη του νήματος,
υπολογίζοντας συγκυρίες, αδράζοντας ευκαιρίες, μαστορεύοντας τα εργαλεία που
εξυπηρετούν τα αναδυόμενα σχέδιά της.
Το χρυσαλλιδικό
πεδίο όπου μεταβάλλεται η πρόταση Μ/Δ είναι ένα εύπλαστο εκμαγείο με τις
ιδιότητες της μυθικής Χώρας, ή, του
Τρίτου Γένους όπως ονομάζεται στον Τίμαιο αυτή η ομοιοποιητική διεπαφή ανάμεσα σε
αυτό που «δεν γεννάται ποτέ αλλά πάντα υπάρχει» και αυτό που «πάντα γεννάται
αλλά ποτέ δεν υπάρχει». Και μήπως αυτός δεν είναι ο ορισμός της τέχνης?
Μέσα στο κουροτρόφο Τρίτο Γένος, όπου, συνειδησιακά βρισκόμαστε, αυτήν
την κρίσιμη εποχή, παρασκευάζεται το νέο πρότυπο της αντίληψης του κόσμου. Είναι
για μένα η έδρα των μύθων και της μυθικής συνείδησης που προτείνω να επανενταχθεί στο σύγχρονο
μετα-λογικό μοντέλο της ανθρώπινης συνείδησης.-------------------------------
Προσεγγίζοντας εικαστικά το απροσδόκητο
Δημήτρης Ζιαμπάρας
Εικαστικός
Τι ερμηνείες μπορεί να πάρει ένα αυθαίρετο έργο
που βλέπει κανείς στο αστικό περιβάλλον χωρίς τον προϊδεασμό που μπορεί να
προσφέρει ένα κείμενο ή ένα πρόσωπο, που εξηγεί το περιεχόμενο της σκέψης και
της ανάλυσης του; Από τη μια το σκεπτικό του δημιουργού και από την άλλη οι
συνειρμοί και οι ερμηνείες του κοινού διαμορφώνουν το περιεχόμενο, υπό το
πρίσμα της ανωνυμίας που θέλει να ερευνήσει και να επαναπροσδιορίσει περισσότερο
τη σχέση έργου-θεατή παρά θεατή-καλλιτέχνη.
-----------------------
Η διδακτική των εικαστικών ως μορφή καλλιτεχνικής
πράξης
Κωνσταντίνα Μπολιεράκη
Εικαστικός, Εκπαιδευτικός
Κάθε προσέγγιση
της τέχνης και του έργου τέχνης, ανεξάρτητα από τις μεταβολές που υφίσταται
στις διαφορετικές εποχές που τελείται, βασίζεται σε παραμέτρους που θα
μπορούσαμε να τις θεωρήσουμε και ως ιδιότητες. Αναφερόμαστε στη φαντασία, στη
δημιουργικότητα στη πρωτοτυπία ή αυθεντικότητα. Η τέχνη συναντά την παιδαγωγική
διαδικασία, όταν αντικειμενικές αξίες ως μορφωτικά αγαθά κωδικοποιούνται και
γίνονται υποκειμενική πρακτική στον μαθητή. Κάθε διδασκαλία είναι ένα εν
δυνάμει καλλιτέχνημα, όπου η εισαγωγή και το πλαίσιο ως προς το ζητούμενο
αποτέλεσμα είναι προκαθορισμένα, όμως, το «ενδιάμεσο» μπορεί να μετατοπιστεί
ανάλογα με τα εκάστοτε δεδομένα. Τόσο ο μαθητής όσο και ο εικαστικός
εκπαιδευτικός μετέχουν σε μια διαδικασία μέθεξης ως προς την καλλιτεχνική
πράξη. Μέσα από την εικαστική πρακτική η θεωρητική γνώση μετατρέπεται σε βιωματική
μάθηση και δημιουργία, παράγοντας αποτέλεσμα καλλιτεχνικής υφής.
Με αφετηρία τις παραπάνω σκέψεις η παρούσα πρόταση επιχειρεί να προβάλει
την καλλιτεχνική διάσταση της διδακτικής της τέχνης. Θα αναφερθούμε σε
παραδείγματα που έχουν υλοποιηθεί στο Καλλιτεχνικό Σχολείο Γέρακα και αφορούν
σε εργασίες εικαστικής έκφρασης, ομαδοσυνεργατικής, βιωματικής και
διερευνητικής δράσης. Αναπτύσσοντας ένα ζωντανό νοητό άξονα σχολείου-κοινωνίας,
συνδέοντας τη θεωρία με την πράξη, στοχεύοντας στη σύνδεση των μαθησιακών
δρώμενων με το κοινωνικό γίγνεσθαι, παρέχοντας, ένα δυναμικό πεδίο για την
αειφορία. Με στόχο αφενός την προσωπική ανάπτυξη των συμμετεχόντων και αφετέρου
την ανάδειξη μιας ιεράρχησης στοιχείων, όπως έρευνα, δράση, συμμετοχή όπου ο
θεατής γίνεται μέρος του έργου που με την χρήση των ΤΠΕ αποκτάει παγκόσμια διάσταση.-------------------------------------
Ορίζοντες της Μετατέχνης στο νέο Ελληνικό και
διεθνές πολιτισμικό τοπίο.
Βασιλίκα Σαριλάκη
Iστορικός Τέχνης, Δημοσιογράφος, Τεχνοκριτικός
Η εισαγωγή
αναφέρεται στον νέο κοσμοπολιτισμό και καλλιτεχνικό νομαδισμό που δημιούργησαν
τα τελευταία χρόνια η ευρύτατη διακίνηση ιδεών και πληροφοριών στο Διαδίκτυο
και στην ομογενοποίηση των πολιτιστικών προϊόντων απότοκα των τραστ
πολιτισμικών βιομηχανιών.
Περιγράφει την
πολιτισμική ανισότητα χωρών και την επικράτηση της αμερικανικής βιομηχανίας
θεάματος περιγράφοντας τις δύο ταχύτητες της πολιτισμικής διάχυσης στα πλαίσια
της παγκοσμιοποίησης. Από την μια τα μονοπώλια του θεάματος από την άλλη οι
μικροί authors του
διαδικτύου, οι νέες πλατφόρμες τέχνης και επικοινωνίας.
Στα πλαίσια της
«πλασματικής διαπολιτισμικότητας» γίνεται αναφορά στην επιρροή του Samuel Huntington που το 1993 με άρθρο του υποστήριξε ότι ο πολιτισμός της Ελλάδας δεν
ανήκει στην Δύση προκαλώντας την αντίδραση Ελλήνων διανοουμένων και σχολιάζεται
η «μετέωρη ταυτότητα της Ελληνικής τέχνης». Ακολουθεί ανακεφαλαίωση του διαλόγου
περί εθνικής ταυτότητας, Ελληνικότητας, μοντερνισμού κλπ, με αναφορές σε βιβλία
και άρθρα σύγχρονων τεχνοκριτικών.
Το κεφάλαιο « Ο
νέος σφυγμός της μετατέχνης» σκιαγραφεί τις νέες τάσεις και τα νέα «ήθη» της
τρέχουσας εικαστικής σκηνής. Η αναφορά «στην νέα τέχνη του refraiming» εξετάζει την τάση των νεότερων
καλλιτεχνών για αναπλαισίωση του παλιού με σχολιασμό του νέου. Η νέα σχέση με
τον δημόσιο χώρο, η επιστροφή στην ζωγραφική και το σχέδιο, οι νέες
συλλογικότητες, η πολιτική στην τέχνη, ο νεορομαντισμός.
Τέλος γίνεται αναφορά στα « Προτάγματα της σύγχρονης μετατέχνης και την
αλλαγή παραδείγματος» που αναφέρεται στο νέο κίνημα Ελληνικής μετατέχνης από το
2010 και μετά και τις προοπτικές του.